زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین امریکا در امور افغانستان، در گفتوگو با یک خبرنگار پاکستانی، خط دیورند را از چالشهای حلنشده میان افغانستان و پاکستان دانست و بر ضرورت اراده سیاسی و مدیریت خردمندانه دو طرف تأکید کرد. وی گفت: تنها با پذیرش اختلاف و حمایت مردمی میتوان به راهحل پایدار رسید. خلیلزاد همچنین عمران خان، نخستوزیر پیشین پاکستان را فردی با ظرفیت حل بحران دانست و افزود که افغانستان هنوز چنین رهبری ندارد.
مذاکرات سهمرحلهای طالبان و پاکستان، از دوحه تا استانبول، به شکست انجامید و نشان داد که اسلامآباد نمیتواند وابستگی تاریخی طالبان را به نفع منافع خود تضمین کند. در حالی که طالبان، با وجود فقدان مشروعیت ملی، در برابر فشارهای پاکستان موضعی نسبی و ملیگرایانه گرفتهاند، کشورهای منطقه به دنبال بدیلی مشروع و فراگیر برای ایجاد توازن قدرت هستند. در چنین شرایط بحرانی، تشکیل حکومت در تبعید توسط جریانهای ملی و معتدل طالبان میتواند راهی برای بازتعریف مشروعیت سیاسی و احیای وحدت ملی باشد.
۱۸ سال پس از شهادت شهید سید مصطفی کاظمی، هنوز یاد و راه او چون چراغی فروزان بر وجدان امت اسلامی و مسیر استقلال ملی افغانستان میتابد. او نه تنها یک سیاستمدار و مجاهد، بلکه معمار اندیشهای بود که وحدت اقوام، خودکفایی اقتصادی و استقلال سیاسی را در پرتو ایمان و عقلانیت اسلامی معنا کرد.